Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến," "tự chuyển hóa" trong nội bộ” là Nghị quyết chuyên đề về công tác xây dựng Đảng, được cụ thể hóa từ nhiệm vụ thứ nhất trong sáu nhiệm vụ trọng tâm mà Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã xác định.
Thông qua nhận định tình hình, đặc biệt là những tồn tại, hạn chế trong công tác xây dựng Đảng, cụ thể là: công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, giảng dạy và học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh chưa đáp ứng yêu cầu. Nội dung sinh hoạt đảng ở nhiều nơi còn đơn điệu, hình thức, hiệu quả chưa cao. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của không ít tổ chức đảng còn thấp, thậm chí có nơi mất sức chiến đấu. Công tác tổ chức, cán bộ và quản lý cán bộ, đảng viên còn yếu kém. Nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có người đứng đầu chưa thể hiện tính tiên phong, gương mẫu; còn biểu hiện quan liêu, cửa quyền, chưa thực sự sâu sát thực tế, cơ sở. Công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng chưa đủ sức răn đe, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái. Kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) có một số việc chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra. Tự phê bình và phê bình nhiều nơi còn mang tính hình thức; vẫn có tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm; một số cán bộ, đảng viên thiếu tự giác nhận khuyết điểm và trách nhiệm của mình trong công việc được giao. Việc phân định thẩm quyền, trách nhiệm, mối quan hệ công tác của người đứng đầu với tập thể cấp ủy, lãnh đạo cơ quan, đơn vị chưa rõ ràng. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước. Tình hình mâu thuẫn, mất đoàn kết nội bộ vẫn tiếp diễn. Nhiều tổ chức đảng, đảng viên còn hạn chế trong nhận thức, lơ là, mất cảnh giác, lúng túng trong nhận diện và đấu tranh, ngăn chặn "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"; việc đấu tranh, phản bác những luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch, tổ chức phản động, phần tử cơ hội, bất mãn chính trị còn bị động, thiếu sắc bén và hiệu quả chưa cao. Trong khi đó, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn tới "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" chỉ là một bước ngắn, thậm chí rất ngắn, nguy hiểm khôn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Chính những điều này đã làm giảm sút vai trò lãnh đạo của Đảng; làm tổn thương tình cảm và suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, là một nguy cơ trực tiếp đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ.
Để khắc phục những hạn chế, khuyết điểm nêu trên, Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TW, ngày 30/10/2016 với quyết tâm nhằm xây dựng Đảng vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Thông qua việc chỉ ra hệ thống những biểu hiện suy thoái, "tự diễn biến," "tự chuyển hóa" làm cơ sở giúp mỗi cán bộ, đảng viên tự soi mình, làm căn cứ để góp ý, đánh giá người khác và để xử lý đối với những tập thể, cá nhân vi phạm. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) đã đề ra 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, cần đặc biệt quan tâm đó là:
Thứ nhất, về công tác chính trị tư tưởng, tự phê bình và phê bình. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao nhận thức trong toàn Đảng về ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng và sự cần thiết của việc học tập, nghiên cứu, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Thứ hai, về cơ chế, chính sách. Các cấp ủy, tổ chức Đảng chỉ đạo rà soát, hoàn thiện và thực hiện nghiêm cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát việc thực thi quyền lực của người có chức, có quyền, theo hướng quyền hạn đến đâu trách nhiệm đến đó; phân định rõ thẩm quyền và trách nhiệm tập thể, cá nhân trong từng công đoạn giải quyết công việc và có chế tài xử lý nghiêm những hành vi vi phạm. Kiên quyết sàng lọc, miễn nhiệm, thay thế, cho từ chức đối với cán bộ làm việc kém hiệu quả, không hoàn thành nhiệm vụ, yếu về năng lực, kém về phẩm chất đạo đức, tín nhiệm thấp mà không chờ đến hết nhiệm kỳ, hết tuổi công tác, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu. Trước mắt, rà soát, kiểm tra, xử lý dứt điểm các vụ việc vi phạm trong thực thi quyền lực gây bức xúc trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Các cấp ủy, tổ chức đảng chỉ đạo rà soát, hoàn thiện các quy định, văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, điều hành bảo đảm công khai, minh bạch, góp phần xoá bỏ cơ chế "xin - cho", "duyệt - cấp"; ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực, "lợi ích nhóm", "sân sau", trục lợi trong quản lý, sử dụng ngân sách, tài sản công, cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước, vốn đầu tư, đất đai, tài nguyên, khoáng sản, tài chính, ngân hàng, thuế, phân bổ, quản lý và sử dụng biên chế... Nhóm nhiệm vụ, giải pháp về cơ chế, chính sách còn đề ra việc hoàn thiện quy định về tổ chức, bộ máy và công tác bảo vệ chính trị nội bộ; bảo đảm sự trong sạch về chính trị trong nội bộ, trước hết là cán bộ lãnh đạo cấp chiến lược...
Thứ ba, về kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát định kỳ hoặc đột xuất việc tổ chức thực hiện các nghị quyết, kết luận của Đảng. Xử lý nghiêm tập thể, cá nhân ban hành văn bản không đúng, không phù hợp hoặc thực hiện không nghiêm túc các nội dung nghị quyết, kết luận của Đảng; khen thưởng kịp thời tập thể, cá nhân thực hiện có hiệu quả... Tăng thẩm quyền và đề cao trách nhiệm người đứng đầu trong việc tạm đình chỉ công tác cán bộ dưới quyền để kiểm điểm khi có dấu hiệu vi phạm hoặc chậm trễ, trì trệ, kém hiệu quả trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; đồng thời, xem xét tư cách đảng viên và phối hợp với các cơ quan chức năng có biện pháp ngăn chặn hành vi bao che, cản trở, gây khó khăn trong xử lý hoặc có dấu hiệu bỏ trốn...
Thứ tư, về phát huy vai trò của nhân dân và Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội. Các cấp ủy, chính quyền phải nhận thức sâu sắc, quán triệt và thực hiện nghiêm Quyết định số 217-QĐ/TW và Quyết định số 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị xã hội” và “Quy định về việc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị-xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền”. Tăng cường công tác dân vận của Đảng và của chính quyền; phát huy vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội, của nhân dân, của báo chí và công luận trong đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong cán bộ, đảng viên. Thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra. Trước mắt, tập trung giải quyết kịp thời, dứt điểm những vấn đề bức xúc của nhân dân...
Trên cơ sở tình hình thực tiễn địa phương, Huyện ủy Thăng Bình đã ban hành Kế hoạch số 42-KH/HU, ngày 23/01/2017 nhằm cụ thể hóa 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp thành 12 nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, trong đó chú trọng đẩy mạnh thực hiện đồng bộ các giải pháp về công tác cán bộ nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong thực hiện Nghị quyết, cụ thể:
Mỗi cán bộ, đảng viên phải có cam kết bằng văn bản về việc tự xây dựng chuẩn mực, đạo đức, lối sống của mình, cam kết không suy thoái, không “tự diễn biến”, không “tự chuyển hóa”; đồng thời thực hiện nghiêm quy định trách nhiệm nêu gương. Cấp ủy, tổ chức đảng, các cơ quan, đơn vị phải thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện cam kết và xử lý kịp thời, nghiêm minh những trường hợp vi phạm theo thẩm quyền. Cán bộ có chức vụ càng cao càng phải thấy rõ trách nhiệm của mình trong thực hiện việc nêu gương của bản thân.
Hằng năm hoặc đột xuất, các cấp ủy, tổ chức Đảng cần chỉ đạo thực hiện nghiêm túc việc kiểm điểm tự phê bình và phê bình gắn với việc thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW và Quy định 55-QĐ/TW của Bộ Chính trị. Trước khi tổ chức kiểm điểm cần thực hiện nghiêm việc gợi ý kiểm điểm đối với tổ chức đảng và cá nhân; đồng thời tổ chức lấy ý kiến đóng góp của Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể chính trị - xã hội cùng cấp để nâng cao chất lượng và hiệu quả thực hiện.
Cấp ủy Đảng từ huyện đến cơ sở phải thực hiện nghiêm công tác tuyển dụng, sử dụng, quản lý cán bộ, công chức, viên chức theo thẩm quyền. Tiếp tục hoàn thiện các quy định nhằm tăng cường quản lý chặt chẽ cán bộ, đảng viên; khắc phục những bất hợp lý trong công tác cán bộ; thực hiện tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, đặc biệt là vấn đề chính trị hiện nay; thực hiện tốt việc quản lý cán bộ, đảng viên đi nghiên cứu, học tập, lao động, công tác và tham quan ở nước ngoài; khắc phục ngay tình trạng ăn uống, chè chén, liên hoan, gặp mặt không lành mạnh... Trong công tác nhận xét, đánh giá cán bộ, cần thực hiện nghiêm túc theo hướng cấp trên đánh giá cấp dưới, người đứng đầu đánh giá những người thuộc quyền quản lý, cấp trên trực tiếp đánh giá người đứng đầu cấp dưới; đồng thời người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị có thẩm quyền quyết định chịu trách nhiệm về kết quả đánh giá, phân loại cán bộ, công chức, viên chức theo thẩm quyền. Thực hiện việc lấy phiếu tín nhiệm đối với thành viên lãnh đạo cấp ủy, cán bộ lãnh đạo trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, đối với người giữ chức vụ lãnh đạo do Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn. Tiến hành rà soát đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý thuộc quyền và xử lý nghiêm những trường hợp suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, không bảo đảm về tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình bổ nhiệm, năng lực và hiệu quả công tác thấp, nhất là những trường hợp người nhà, người thân của cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp có nhiều dư luận”. Từng cơ quan, đơn vị, địa phương phải chủ động phát hiện, nắm bắt và kịp thời giải quyết những mâu thuẫn phát sinh trong nội bộ.
Hướng dẫn đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ phù hợp với từng loại hình cơ sở, từng đối tượng đảng viên; đồng thời chú trọng quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 04-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) và Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị trong sinh hoạt thường kỳ hoặc bất thường của các chi bộ.
Để triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp nêu trên, nội dung kế hoạch của Huyện ủy Thăng Bình đã phân công cụ thể nhiệm vụ cho từng cơ quan, đơn vị gắn với trách nhiệm theo dõi chỉ đạo của các đồng chí trong Thường trực, Ban Thường vụ Huyện ủy nhằm tạo sự đồng bộ trong quá trình triển khai thực hiện.
Trước yêu cầu ngày càng cao của quá trình đổi mới và hội nhập kinh tế quốc tế; đồng thời để củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, đòi hỏi Đảng ta phải không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng. Bởi vậy, việc quán triệt và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết số 04-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về xây dựng Đảng càng có ý nghĩa thiết thực, góp phần làm trong sạch nội bộ, giúp Đảng ta thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới, hội nhập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay./.